Faktör analizi tabanlı hibrit SWARA-VIKOR yöntemleri ile tedarikçi değerlendirme

• Published in: Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi dergisi 2023-04, Vol.38 (4), p.2231-2240
• Main Authors: ÜNLÜ, Ayşe, GEZMİŞOĞLU, Gökçe, ÇAĞIL, Gültekin
• Format: Article
• Language: eng ; tur
• ISSN: 1300-1884
• DOI: 10.17341/gazimmfd.1106644

İşletmelerin ileriye dönük planlarını gerçekleştirmelerinde şirketin iş birliği içinde olduğu tedarikçilerle birlikte başarılı olmaları önemli bir rol oynamaktadır. Bu rolde en uygun ve en doğru tedarikçiler ile çalışmak işletmeler için önemli bir karar sürecidir. Bu çalışmada perakende sektöründe öncü bir firmanın tedarikçi seçme problemi, Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) tekniklerinden olan SWARA ve VIKOR yöntemleri ile değerlendirilmiştir. Uygulama, firmanın tedarik süreci boyunca sürekli sorun yaşadığı tedarikçiler ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın ilk aşamasında firmanın kendi dinamiklerine uygun değerlendirme kriterlerini belirlemek için literatürde en çok kullanılan kriterler üzerinden istatistiki hipotezler oluşturulmuş, oluşturulan bu hipotezler üzerinden hazırlanan anket, tedarikçiler ile bire bir ilişki halinde olan uzmanlara uygulanmıştır. Anketin geçerlilik ve güvenirlik analizlerini değerlendirmek için Açıklayıcı Faktör Analizi ve Doğrulayıcı Faktör Analizi yöntemleri kullanılmıştır. Anket sonucunda belirlenen önem dereceleri SWARA yöntemi ile hesaplanmış, nihai değerlendirmede ise VIKOR yöntemi ile tedarikçiler arasında karşılaştırma yapılarak tedarikçi sıralaması elde edilmiş ve elde edilen bu bulgular sonuç kısmında tartışılmıştır. Bu çalışmadaki hipotezler, literatürde benzer olanları ile karşılaştırıldığında, farklı ÇKKV yöntemleri ile kullanıldığı görülmüş fakat SWARA ve VIKOR yöntemleri ile olanına rastlanmamıştır. Böylece bu yöntemlerin birlikte kullanılmasının tedarikçi seçiminde başarılı bir şekilde uygulanabileceği gösterilmiş ve literatüre farklı bakış açısı kazandırılması amaçlanmıştır. The success of a company with its collaborating suppliers plays an essential role in the realization of business plans. Working with the most appropriate and correct suppliers in this role is an important decision process for businesses. In this study, the supplier selection problem of a leading company in the retail sector was evaluated with SWARA and VIKOR methods, which are among the Multi-Criteria Decision Making (MCDM) techniques. The application was applied to suppliers that the company had constant problems during procurement processes. In the first stage of the study, statistical hypotheses were formed based on the most used criteria in the literature to determine the evaluation criteria suitable for the company's dynamics, and the survey prepared on these hypotheses was applied to the experts who were in direct contact with the supplier