SATRANÇ HAKEMLERİNİN MESLEKİ HAZ, ÖZ YETERLİKLERİ İLE TÜKENMİŞLİKLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: KARMA ARAŞTIRMA

• Published in: Ankara Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi 2023-12, p.35-52
• Main Authors: TÜRKER, Yunus Vehbi, YILMAZ, Aynur
• Format: Article
• Language: Turkish
• ISSN: 1304-284X
• DOI: 10.33689/spormetre.1299253

Araştırmanın amacı, satranç hakemlerinin mesleki haz, öz yeterlik ve tükenmişlikleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmada açımlayıcı sıralı desen kullanılmıştır. Araştırmada iki farklı çalışma grubu kullanılmıştır. Nicel bölümde Karadeniz Bölgesi’nde yer alan ve 18 ilde aktif görev yapan 291 hakem gönüllülük esasına göre belirlenmiştir. Nitel bölüme ise ölçüt örnekleme yöntemi ile 9 kişi katılmıştır. Nicel kısımda kişisel bilgi formu, Hakemler İçin Mesleki Haz Ölçeği, Hakem Öz Yeterlik Ölçeği ve Tükenmişlik Ölçeği kullanılmıştır. Nitel kısımda ise, kişisel bilgi formunun yanında yarı yapılandırılmış görüşme soruları kullanılmıştır. Nicel veriler için betimsel analizler gerçekleştirilmiştir. Veri analizinde betimsel istatistikler, ANOVA, Pearson Correlation testi ile çoklu regresyon analizi kullanılmıştır. Nitel veriler için içerik analizi yapılmıştır. Araştırmada satranç hakemlerinin mesleki haz, öz yeterlikleri yüksek, tükenmişlikleri düşük çıkmıştır. Ölçek puanları cinsiyet, eğitim durumuna göre farklılık göstermezken; hakem öz yeterliği puan ortalaması hizmet yılına göre farklılık göstermiştir. Yine hakem öz yeterliliği il hakemi aday hakemden, ulusal hakem/uluslararası hakem (FIDE arbiter) ise hem aday hem de il hakeminden daha yüksek olduğu saptanmıştır. Nitel bulgularda ise satranç hakemlerinin mesleki hazlarının iyi olduğunu, mesleki olarak yeterliklerinin iyi olduğu ancak bazı problemlerle karşı karşıya kaldıklarını ve tükenmişlik açısından fazla sorun yaşamadıkları saptanmıştır. Sonuç olarak satranç hakemlerinin mesleki haz ve öz yeterlikleri arttığında tükenmişlikleri azaldığı tespit edilmiştir. Bu bağlamda hakemlerin mesleki haz ve öz yeterlikleri yüksek tutulmalı, tükenmişliğe yol açabilecek durumlar ortadan kaldırılmalıdır. The aim of the research is to examine the relationship between professional pleasure, self-efficacy and burnout of chess referees. Explanatory sequential design was used in the research. Two different study groups were used in the study. In the quantitative part, 291 referees who are active in 18 provinces in the Black Sea Region were determined on a voluntary basis. In the qualitative part, 9 participants were included in the study by criterion sampling method. Personal information form in the quantitative part, Professional Pleasure Scale for Referees, Referee Self-Efficacy Scale and Burnout Scale were used as data collection tools in the research. In the qualitative part, Semi-Structured Interview Questions w