Yemen İç Savaşı’nı Tarihsel Süreklilik ve Kopuşlar Üzerinden Okumak

• Published in: Türkiye ortadoğu çalışmaları dergisi 2023-06, Vol.10 (1), p.217-254
• Main Authors: Gökhan Erdem, Nuri Yeşilyurt, Atay Akdevelioğlu
• Format: Article
• Language: English
• Subjects: civil war; denizaşırı güç; geopolitics; iç savaş; jeopolitik; karasal güç; overseas power; territorial power; yemen
• ISSN: 2147-7523; 2630-5631
• DOI: 10.26513/tocd.1282229

Bu çalışma, 2014’te başlayan Yemen İç Savaşı’nı ülkenin bağımsızlığından bugüne yaşanan iç savaşlar silsilesinin tarihsel derinliği içerisinde ele almayı amaçlamaktadır. Çalışmada Yemen İç Savaşı’nın ülkenin modern tarihindeki savaşlarda gözlemlenen süreklilik ve kopuş unsurlarını bünyesinde bir arada barındırdığı ve bu unsurlar çerçevesinde yapılacak bir analizin daha açıklayıcı olacağı iddia edilmektedir. Bu çerçevede vurgulanan süreklilik unsuru, Yemen’in jeopolitik önemi nedeniyle 19. yüzyıldan bugüne bölgede stratejik üs edinmeye çalışan denizaşırı güçlerle, Arap Yarımadası’ndaki hâkimiyetini çepere yaymaya çalışan komşu karasal güçler arasında hep bir hâkimiyet mücadelesine sahne olmasıdır. Çalışmada vurgulanan temel kopuş unsuruysa, 1994’teki iç savaşta uluslararası aktörlerin rolünün asgari düzeyde olması ve savaşın çok hızlı bir şekilde sonuçlanmasıdır. 2014’te başlayan iç savaş, bir yandan 1994’teki kopuş anında ortaya çıkan Yemenli aktörleri ve çatışma dinamiklerini bünyesinde barındırmaktayken, diğer yandan bir dizi deniz aşırı ve karasal gücün müdahalesiyle uluslararsılaşmış ve böylece Yemen tarihindeki süreklilik unsuru tekrarlanmıştır. Çalışmada nitel bir yöntem benimsenmiş olup, ortaya konan analitik çerçevede gerçekleşen tarihsel bir anlatıya dayanmaktadır. Makalede kullanılan veriler çoğunlukla akademik yayınlar ve düşünce kuruluşu raporları gibi güvenilir ikincil kaynaklara dayanmakta olup, yer yer haberler ve devlet arşivleri gibi birincil kaynaklara da başvurulmuştur.