TARAFTARLARIN FUTBOLDA ŞİDDETİN KAYNAĞINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ: ÖLÇEK GELİŞTİRME ÇALIŞMASI

• Published in: Ankara Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi 2020-03, Vol.18 (1), p.213-224
• Main Authors: REYHAN, Servet, MÜNİROĞLU, Sürhat, YETİM, Ahmet Azmi
• Format: Article
• Language: Turkish
• Subjects: Spor
• ISSN: 1304-284X; 2717-6347
• DOI: 10.33689/spormetre.626887

Günümüzde en ilgi çekici spor branşı olarak bilinen futbol, geniş seyirci kitlesiyle birlikte birçok sosyolojik olaya sebep olabilen bir organizasyon halini almıştır. Şiddet ise bu sosyolojik olayların önemli bir faktörü olarak karşımıza çıkmaktadır. Birçok paydaşın bulunduğu futbolda taraftarlar önemli bir kısmı temsil etmekte ve bu grubun görüşleri önem kazanmaktadır. Dolayısıyla bu çalışmada taraftarların futbolda şiddetin kaynağına ilişkin görüşlerini yansıtan bir ölçek geliştirmek amaçlanmıştır. İki aşamadan oluşan çalışmanın nitel görüşme evresinde, hakem, yönetici, antrenör, taraftar, medya mensubu ve futbolculardan oluşan 24 kişilik grubun, yarı yapılandırılmış formla görüşleri alınmış ve şiddetin kaynağına ilişkin temalar oluşturulmuştur. İkinci aşamada ise bu temalar doğrultusunda maddeler yazılmış ve oluşturulan form 2262 taraftardan oluşan çalışma grubuna uygulanmıştır. Açıklayıcı faktör analizi sonucu ölçek 25 maddeden oluşan son halini almıştır. Ölçeğin 5 alt boyuttan oluştuğu ve maddelerin faktör yüklerin 0.46-0.79 aralığında olduğu gözlenmiştir. Mevcut yapının doğruluğunu tespit etmek amacıyla gerçekleştirilen doğrulayıcı faktör analizi sonucu, yapının kriter değerler doğrultusunda iyi uyum gösterdiği anlaşılmıştır. Güvenirliği belirlemek amacıyla Cronbach alfa güvenirlik katsayısı değerleri ve madde toplam test korelasyonları incelenmiştir. Faktörlerin güvenirlik katsayı değerlerinin 0.60-0.74 aralığında olduğu ve madde toplam test korelasyonu değerlerinin de 0.32-0.82 aralığında olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak, AFA, DFA, güvenirlik analizi ve madde analizi, sonucunda ulaşılan değerler ölçeğin, taraftarların futbolda şiddete yönelik görüşlerini belirlemek için geçerli ve güvenilir olduğunu göstermektedir.