SahâbÎ Urve b. Mes'ûd es-SekafÎ'nin Hayatı

• Published in: Cumhuriyet ilahiyat dergisi 2020-12, Vol.24 (2), p.591-609
• Main Author: Eser, Mithat
• Format: Article
• Language: Turkish
• Subjects: Interpersonal relations; Islam; Martyrs; Muhammad (prophet); Muslims; Narratives; Negotiation; Spouses; War; Weddings
• ISSN: 2528-9861; 2528-987X
• DOI: 10.18505/cuid.698791

Hz. Peygamber'in sahâbîlerinden bir tanesi Tâifli Sakîf kabilesinden Urve b. Mes'Ûd'dur. O, kabilesinin en önde gelenlerinden birisidir. O, Sakîf kabilesinin Ahlâf koluna mensuptur ve bu kolun yöneticisidir. Urve Mes'Ûd'un nesebi, Kasî'ye (Sakîf) kadar ihtilafsız bilinmektedir. Onun künyesi EbÛ Ya'fÛr bir rivayate göre de EbÛ Mes'Ûd'dur. Urve'nin babası da önemli bir şahsiyettir. O da kabilesinin reislerindendir ve Ficar savaşlarında Sakîf kabilesinin Ahlâf koluna komutanlık yapmıştır. Urve'nin annesi ise Mekkeli Ümeyyeoǧullarından Sübey'a bint Abdüşems'dir. Böylece Urve'nin hem Ümeyyeoǧulları ile hem Hz. Peygamber ile akrabalık baǧı olmaktadır. Dolayısıyla nesebi, babası ve annesi itibariyle Urve, çok önemli bir konuma sahiptir. Onun Mekke ve Kureyş ile ilgisi de bu konumunu güçlendirmektedir. Kaynaklarımızda Urve b. Mes'Ûd'un doǧum tarihi veya vefat yaşı ile ilgili bir bilgi bulunamamıştır. Kabilesinin reisi oluşuna, vefat ettikten sonra oǧlunun Müslüman oluşuna bakıldıǧında Müslüman olduǧunda orta yaşın üzerinde olması muhtemeldir. Urve b. Mes'Ûd'un evlilikleri ile ilgili bilgi de azdır. Onun Müslüman olmadan önce on eşi olduǧu rivayet edilmektedir. Müslüman olduktan sonra Hz. Peygamber dört eşini seçmesini istemiştir. Onun dört eşinden bir tanesi EbÛ Süfyan'ın kızıdır. Ancak onun eşlerinin isimleri ile ilgili net bilgiler yoktur. Onun erkek çocuklarının isimleri Âsım, EbÛ Mürre, Muaviye, EbÛ Müleyh, Davud, Hemmâm ve Hişâm; kız çocuklarının isimleri Hz. Ali ile evli olan Ümmü Saîd ve Halime'dir. Hudeybiye Antlaşması öncesinde onun elçilik görevi yaptıǧını görmekteyiz. Onun elçilik görevi, konumunun üstünlüǧünü ortaya koymaktadır. Ayrıca bu elçilik, barış görüşmelerinde çok etkili olmuştur. Burada Mekkeliler ile olan akrabalık baǧını gündeme getirmiştir. Hz. Peygamber ile kendisinin konuşmasının faydalı olacaǧını söylemiştir. Mekkeliler de ona olan güvenlerini açıklamışlardır. Bu elçilik esnasında iki tarafın da savaştan uzak durması gerektiǧini ifade etmiştir. Bu baǧlamda Mekkelilere, Hz. Peygamber'in etrafındakilerin ona çok baǧlı olduklarını; Hz. Peygamber'e ise etrafındaki insanların hemen daǧılacaǧını söylemiştir. Elçiliǧi, onun herkes tarafından sözü dinlenilen, itibar edilen, zeki ve ikna kabiliyeti yüksek bir kişi olduǧunu göstermektedir. Urve, sahâbenin Hz. Peygamber'e olan baǧlılıǧını gözlemlemiştir. Bu baǧlılıǧın hiçbir hükümdar ve çevresindekilerde olmayacaǧını itiraf etmiştir. Bu gözleminin, onun Müslümanlıǧında etkili olması muhtemeldir. Me