Etika’nın sosyolojik tahayyülü ve Spinoza’nın sosyolojiye etkileri üzerine

Bu makalede, Spinoza felsefesinin merkezinde bir sosyolojik tahayyülün yattığını göstermeye çalışmakta ve Spinoza’nın sosyolojik teori ile çeşitli ilişkilerini irdelemekteyim. Etika’nın sosyolojik tahayyülü, bireysel/psikolojik sıkıntıların çözümüne ancak toplumsal alanda ve kolektif bir çabayla ula...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Published in:Humanitas 2021, Vol.9 (18), p.184-207
Main Author: Küçük,Ömer
Format: Article
Language:Turkish
Subjects:
Aile & Sosyal Politikalar
Bourdieu, Pierre (1930-2002)
Ethics
Interpersonal relations
Philosophy
Siyasal Bilimler
Social relations
Sociological imagination
Sociological theory
Sociology
Online Access:Get full text
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Description
Summary:Bu makalede, Spinoza felsefesinin merkezinde bir sosyolojik tahayyülün yattığını göstermeye çalışmakta ve Spinoza’nın sosyolojik teori ile çeşitli ilişkilerini irdelemekteyim. Etika’nın sosyolojik tahayyülü, bireysel/psikolojik sıkıntıların çözümüne ancak toplumsal alanda ve kolektif bir çabayla ulaşılabileceği fikrinde tezahür eder. Bireylerin kederli tutkuları yenmelerine vesile olan “upuygun fikirler” ya da “ortak mefhumlar”, sosyal ilişkiler içerisinde oluşturulabilir. Tahayyül gücü, bu tür ilişkilerin kurulmasında temel bir rol oynar. Etika’nın sosyolojik tahayyülüne göre, sosyal ilişkiler, bileşen parçalarına, yani bireylere indirgenemeyen “beliriveren vasıflar” yaratır; bu açıdan, Spinoza günümüzde gelişmekte olan ilişkisel sosyoloji perspektifine de felsefi bir dayanak sağlamaktadır. Bu çerçevede Eski Yunancada “philia” ilişkileri adı verilen dostluk ilişkilerinin, Spinoza’daki beliriveren ilişkilerin toplumsal modeli olabileceğini ileri sürmekteyim. Son olarak, Althusser ve Bourdieu’nün çalışmaları bağlamında, bedenselliğin sosyolojiye girişinde de Spinoza’nın kayda değer bir etkisi olduğunu ortaya koymaya çalışmaktayım.
ISSN:2147-088X
2645-8837
DOI:10.20304/humanitas.884464