Türk Çay Sektöründe Yasal Gelişim ve 1984 Serbestleştirmesi

• Published in: Journal of Economics & Administrative Sciences / Eskisehir Osmangazi Universitesi Iktisadi ve Idari Bilimler Fakultesi Dergisi 2019-08, Vol.14 (2), p.511-534
• Main Author: SAKLI, Ali Rıza
• Format: Article
• Language: English
• ISSN: 1306-6730
• DOI: 10.17153/oguiibf.523952

Tarihi süreçte, belli alanlardaki yasa değişimlerinin ele alınması, değişimi gerektiren durumların ve hayata geçirilen uygulamaların izlenmesi bakımından yarar sağlamaktadır. Türk çaycılığının yasal gelişiminin ele alınması bir ölçüde ihmal edilmiş sayılabilir. Bu çalışmada, önde gelen çay yetiştirici ülkelerden Hindistan, Sri Lanka ve Kenya çay yasaları kabaca incelenerek; üç ülkenin de kapsamlı yasal düzenlemelere sahip oldukları görülmüştür. Türkiye’de eski tarihli çay yasaları daha kapsamlı olduğu halde, 1984 tarihli yasanın serbestleştirme (deregulation) kaygısıyla hazırlandığı anlaşılmaktadır. 1984 serbestleştirmesi, çay sektöründe sorunların çözümünü sağlamadığı gibi, birçok soruna kaynaklık etmiş, özel sektörün kayda değer bir başarı göstermesini de sağlamamıştır. Bu çalışmada, serbestleşme döneminde yaşanan sorunlar belirlenmeye çalışılmıştır. Ayrıca bu sorunların çözümü için yeni bir çay yasası çıkarılması; çay kurulu ve çay borsası kurulması, çay imalatının standartlara bağlanması, yeni bir yaş çay toplama düzeni kurulması gibi öneriler getirilmiştir. In the historical process, addressing changes in law in certain areas, benefit the monitoring both of the situations that require the change and implemented applications. The legal development of Turkish tea sector may be considered to be neglected or disregarded so far. In this study, the tea laws of India, Sri Lanka and Kenya, as leading tea growing countries, were roughly reviewed and seen that the three countries had extensive legal regulations. Although Turkey's oldest tea laws are more comprehensive, the law of 1984 is not the same, as prepared for liberalization and deregulation purposes. The deregulation of 1984 has been a source of many problems in the tea industry, and has not led to a remarkable success of the private sector. In this study, the problems experienced during the deregulation period were tried to be determined. In addition, the adoption of a new tea law to solve these problems and establishing tea board and tea stock exchange,  setting up tea production standards, founding a new fresh tea collection system was proposed.