Zihinsel Dayanıklılık Konulu Lisansüstü Tezlerin İçerik Analizi

• Published in: CBÜ Beden Eğitimi & Spor Bilimleri Dergisi 2022-06, Vol.17 (1), p.1-12
• Main Authors: Süleymanoğulları, Mesut, Bayraktar, Gökhan
• Format: Article
• Language: English
• ISSN: 2149-1046; 2149-1046
• DOI: 10.33459/cbubesbd.1041331

Bu araştırmanın amacı, zihinsel dayanıklılık konusunda yayımlanmış olan lisansüstü tezlerin içerik analizini çeşitli ölçütler dâhilinde yaparak konu ile ilgili gerçekleştirilen çalışmaların genel özelliklerini ve araştırma eğilimlerini ortaya koymaktır. İçerik analizi tekniğinin tercih edildiği bu çalışma kapsamında Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı, Ulusal Tez Merkezi veri tabanına kayıtlı toplam 46 ulusal lisansüstü teze erişim sağlanmıştır. Tezler; tez türü, yayım yılı, yayımlandığı üniversite ve anabilim dalı; kullanılan araştırma yöntemi, deseni, envanter ve zihinsel dayanıklılık ile ilişkilendirilen kavramlar şeklinde belirlenen ölçütler dâhilinde incelenmiştir. Araştırma sonrasında zihinsel dayanıklılık konusunda yayımlanan tezlerin toplamda 29 farklı üniversite bünyesinde ve genellikle (%35) Beden Eğitimi ve Spor anabilim dalında hazırlandığı tespit edilmiştir. En fazla sayıda tezin 2019 yılında yayımlandığını işaret eden araştırma bulguları, bu tezlerde büyük ölçüde nicel araştırma yönteminde (%94) ilişkisel tarama deseninin (%62) tercih edildiğini, ayrıca yine yüksek oranda (%91) veri toplama aracı olarak Sheard, Golby ve Wersch (2009) tarafından geliştirilen ‘Sporda Zihinsel Dayanıklılık’ envanterinin kullanıldığını göstermektedir. Son olarak, zihinsel dayanıklılık konulu çalışmaların ilişkilendirildiği kavramlar incelendiğinde ‘duygusal zekâ’ kavramının yüksek oranda (%18,7) tercih edilmiş olması bu çalışmanın bir diğer bulgusudur. Sonuç olarak, zihinsel dayanıklılık konulu lisansüstü tezlerde pozitivist paradigma geleneğinin baskın olduğu ve bu yaklaşımda nicel araştırma yöntemlerinin sıklıkla tercih edildiği söylenebilir.