ENERJİ KULLANIMI VE BAŞLICA MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER ETKİLEŞİMİ VE BU ETKİLEŞİM BAĞLAMINDA TÜRKİYE’NİN DÜNYA İÇİNDEKİ YERİ

• Published in: Journal of life economics 2021-05, Vol.8 (2), p.247-261
• Main Authors: GİRAY YAKUT, Selay, ÖZDEMİR YAZGAN, Selin Devrim, BACAKSIZ, N. Ece, FİKİR, Halit
• Format: Article
• Language: eng ; tur
• Subjects: İktisat & İşletme & Finans
• ISSN: 2148-4139; 2148-4139
• DOI: 10.15637/jlecon.8.2.09

Bu çalışmanın temel amacı literatürü takiben saptanmış değişkenler arasındaki ilişkilerin incelenmesi ve bu değişkenler açısından Türkiye'nin dünyadaki yerinin çok değişkenli analiz teknikleri ile irdelenmesidir. Sonrasında Türkiye ile benzer yapı sergilediği saptanan ülkeler için değişkenler arasındaki doğrusal ve doğrusal olmayan ilişkiler zaman serisi ekonometrisi teknikleri ile analiz edilmiştir. Çalışma kapsamında dünya ülkeleri için değişkenler arasındaki ilişki korelasyon analizi ile incelenmiş, anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Ardından ilişki yapısı Faktör Analizi ile araştırılmıştır. Saptanmış beş değişken açısından dünya ülkeleri benzerliklerine göre çok değişkenli istatistiksel analiz tekniklerinden kümeleme analizi kullanılarak gruplandırılmış; değişkenler arasındaki ilişkiler ağı açısından Türkiye'ye en benzer yapıdaki ülkelerin Brezilya, Şili, Uruguay olduğu belirlenmiştir. Ulaşılan bu bulgu, faktör skorları sıralaması ile de desteklenmiştir. Türkiye ile benzer yapı sergilediği saptanan bu ülkeler için makroekonomik değişkenler arasındaki nedensellik ilişkisi zaman serisi ekonometrisi teknikleri ile analiz edilmiştir. Uygulanan doğrusal olmayan nedensellik analizi sonucunda bütün ülkeler için enerji tüketimi ve çekirdek enflasyon arasında nedensellik ilişkisi mevcuttur.