İş ile ilgili kas iskelet sistemi rahatsızlıklarına yönelik ergonomik risk değerlendirme: Reaktif/proaktif bütünleşik bir sistematik yaklaşım

• Published in: Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi dergisi 2017-09, Vol.32 (3), p.777-793
• Main Authors: Felekoğlu, Burcu, Özmehmet Taşan, Seren
• Format: Article
• Language: Turkish
• Subjects: Mimarlık ve Tasarım; Mühendislik
• ISSN: 1300-1884; 1304-4915
• DOI: 10.17341/gazimmfd.337625

Çalışanlarda görülen, iş kaynaklı ağrı, hareket kısıtlanması ve sakatlıklarla seyredebilen, öncelikle kaslar, tendonlar, ligamanlar ve diskler gibi yumuşak dokuları etkileyen kas iskelet sistemi rahatsızlıkları (KİSR) iş ile ilgili kas iskelet sistemi rahatsızlığı olarak kabul edilmektedir. İş ile ilgili KİSR’e yönelik ergonomik risk değerlendirmesi için çok sayıda bilimsel yöntem geliştirildiği ancak pratikte uygulamacıların birçok hususta sıkıntılar yaşadığı görülmektedir. Sistematik bir ergonomik risk değerlendirme yaklaşımının yokluğu işletmelerin iş güvenliği uzmanlarının yürütmeye çalıştıkları ergonomik risk maruziyet değerlendirme çalışmalarında, ön hazırlıklardan yöntem seçimi, gözlem, analiz ve yorumlama aşamalarına kadar pek çok konuda tereddütte düşmelerine ve zorlanmalarına sebep olmaktadır. Bu çalışma ile ergonomik risk değerlendirme sürecinin daha kolay ve doğru yönetilmesini desteklemeye yönelik reaktif ve proaktif bakış açılarını uyum içerisinde kapsayan bütünleşik bir sistematik ergonomik risk değerlendirme yaklaşımı geliştirilmiştir. Geliştirilen sistematik yaklaşım, farkındalık faaliyetleri, iş analizi, maruziyet değerlendirme ve raporlama olmak üzere dört ana aşamadan oluşmaktadır. Önerilen yaklaşım metal sektöründe faaliyet gösteren bir işletmede uygulanmıştır. Bu uygulamada işletmenin talaşlı imalat bölümünde reaktif ve proaktif bakış açılarıyla ergonomik risk faktörleri belirlenmiş, tüm operasyonlara ait ergonomik risk maruziyet düzeyleri bulunarak, öncelikli aksiyon alanları tespit edilmiştir. Geliştirilen sistematik yaklaşımın uygulanmasını içeren bu çalışma ile elde edilen bilgilerden yola çıkarak, gelecek çalışmalara yönelik önerilerde bulunulmuştur.