Kazaklara Türkçe Öğretimi ve Söz Edimsel Bir Karşılaştırma

• Published in: Bilig (Ankara) 2021-04, Vol.2021 (97), p.1-28
• Main Authors: Durmuş, Mustafa, Kılınç, Alp Kaan
• Format: Article
• Language: Turkish
• Subjects: Attitudes; College students; Error analysis; Foreign language instruction; Kazakh language; Kültür & Sanat; Linguistics; Native language; Speech; Speech acts; Tarih; Teaching; Teaching methods; Turkic languages; Turkish language
• ISSN: 1301-0549
• DOI: 10.12995/bilig.9701

Bu çalışmada karşılaştırmalı öğretim yaklaşımı (comparative teaching approach), lehçeler arası öğretim için yararlanılabilecek bir yaklaşım olarak önerilmektedir. Bu yaklaşımda, hedef dile dair izole edilmiş yepyeni dilsel veya dil dışı yapılar inşaa etmenin yanı sıra öğrenicilerin mevcut bilgilerinden yola çıkmanın bazı yararları olacağı değerlendirilmektedir: örneğin, öğrenmeyi kolaylaştırabilir, hata analizinde yararlı olabilir ve öte yandan hedef dile ve o dilin de içerisinde yer aldığı kültüre dair daha fazla farkındalık geliştirebilir. Ana dilinin hedef dili öğrenme sürecinde engelleyici etkisi olup olmadığı sorunsalıyla ilgili olumsuzlayıcı görüşler karşısında, bu çalışmada, aslında öğrenicilerin ana dilinin yok sayılması yerine yukarıdaki olumlu etkilerinin yanı sıra stratejik kullanılabilmesi durumunda hedef dilin önemli bir destek unsuru olabileceği görüşü savunulmaktadır. Kazakça ve Türkçe konuşurlarının dilsel ve kültürel unsurları bakımından farklılıklarına ve ortaklıklarına işaret edilen makalede, sözel davranışlar bakımından da bir karşılaştırma örneği sunulmuş; 20 Türk ve 20 Kazak üniversite hazırlık sınıfı öğrencisi ile gerçekleştirilen yazılı çalışmanın sonuçları istek (rica) söz edim tercihleriyle ilgili olarak karşılaştırılmıştır. Sonuç olarak, Türk ve Kazak öğrencilerin istek (rica) strateji tercihlerinde benzerlikler görüldüğü gibi, başta emir (imperatives) ve istek ifadeleri (want statements) kullanımları olmak üzere çeşitli farklılıklar da tespit edilmiştir.