Badanie świadomości studentów odnośnie środowiskowych i zawodowych czynników ryzyka wystąpienia choroby nowotworowej oraz metod prewencji

• Published in: Medycyna środowiskowa 2010-01, Vol.13 (3), p.50
• Main Authors: Cebulska-Wasilewska, Antonina, Majewska, Renata, Drąg, Zbigniew
• Format: Article
• Language: Polish
• Subjects: Cancer; Carcinogens; Students
• ISSN: 1505-7054; 2084-6312

Cel: Celem niniejszych badań przeprowadzonych wśród polskich studentów, była ocena stopnia ich świadomości odnośnie ryzyka zdrowia związanego ze środowiskowymi lub zawodowymi ekspozycjami oraz możliwości i metod profilaktyki. Przedmiotem zainteresowania były także źródła wiedzy badanej grupy. Materiał i metody: Badania z wykorzystaniem kwestionariusza przeprowadzono wśród 1080 polskich studentów, którzy ze względu na profil studiów zetknęli się z problematyką zagrożeń lub będą w swojej przyszłej pracy narażeni na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia. Wyniki: Studenci w większości (ok. 77%) ocenili swoją wiedzę na temat środowiskowych i zawodowych czynników zagrożenia chorobami nowotworowymi oraz metod zmniejszania ryzyka jako ograniczoną, bądź jej brak. Uczestnictwo w zajęciach obejmujących zagadnienia BHP lub też wymagających ich znajomości nie różnicowało poziomu świadomości respondentów w tej kwestii. Na pytanie odnośnie oceny zagrożeń związanych z konkretnymi czynnikami, które mogą być kancerogenne odpowiedzi udzieliło 901 studentów (84%). Prawie 2% studentów nie wskazało żadnego z dziesięciu czynników z podanych przykładowo zagrożeń niezwiększających ryzyko choroby nowotworowej. Około 34% respondentów wskazało na wszystkie wymienione w kwestionariuszu czynniki, 39% wskazało 8–9 czynników, 5–7 czynników – 13,2% badanych, a 9% wskazało na 1–4 czynników. Prawie wszyscy z odpowiadających na to pytanie są świadomi kancerogennego działania promieniowania, azbestu, palenia papierosów (93,2–93,8%), jak i benzenu, benzeno[?]pirenu, pestycydów (79,2–83,6%). Nieznacznie mniejsza grupa przekonana była o szkodliwym działaniu wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych – 75,4%, metali ciężkich (73,9%), pól elektromagnetycznych – 64,8% (jedynego z dziesięciu kategorii niższej niż 1) oraz infekcji (60,8%). Tylko 48% respondentów wymieniło sposoby zmniejszania ryzyka wystąpienia nowotworów. Medyczny i inżynieryjno-techniczny profil uczelni oraz uczestnictwo w zajęciach wymagających znajomości przepisów bhp, istotnie zmniejszyło odsetek respondentów, którzy nie wskazali jak zmniejszyć ryzyko. Wnioski: Uzyskane wyniki pokazują, że tylko 39% studentów oceniła prawidłowo rakotwórcze właściwości podanych przykładów, zatem większość studentów nie jest świadoma występowania substancji wywołujących nowotwory w środowisku. Poziom wiedzy z tego zakresu jest zdecydowanie ograniczony oraz większość z respondentów nie zna sposobów zmniejszenia, bądź eliminowania ryzyka.